Tefsir İlmi, Kur’ân’ın en doğru bir şekilde açıklanmasını hedefleyen bir ilimdir. Bilindiği gibi Kur’ân’ın ilk açıklayıcısı Hz. Peygamber (s.a.v.)’dir. Bu görev kendisine bizzat Yüce Allah (c.c.) tarafından verilmiştir. O’nun ashabı da gerek O’ndan aldıkları bilgileri ve gerekse kendi anlayışlarını daha sonraki nesle aktarmışlardır. Daha sonra gelenler de aynı rolü oynamışlar, öncekilerden aldıkları bilgilere ilavelerde bulunarak kendilerinden sonra gelenlere intikal ettirmişlerdir.

Zamanla Kur’ân ve onun tefsiri ile ilgili pek çok yan ilim dalları ortaya çıkmaya başlamıştır. (Kur’ân Tarihi, pek çok sayıda Ulûmu’l-Kur’ân, Tefsir Usûlü). Tefsirler başlangıçta rivâyet tefsirleri olarak telif edilmiş, daha sonraları ise dirâyet tefsiri şeklinde gelişmiştir. Hatta yazarlarının eğilimlerine göre Fıkıh, Dil-Bilim, Edebiyat, Kelam, Tasavvuf, Felsefe, Tabiî İlimler vb. ağırlıklı tefsirler de kaleme alınmıştır.

Son yıllarda ise Kur’ân’da belli bir konu ile ilgili ayetlerin geniş bir şekilde değerlendirildiği konulu tefsir çalışmaları yapılmaya başlanmıştır. Kur’ân, hayatın bütününü içine alan bir kitap olarak dolaylı ve dolaysız pek çok konuya temas etmiştir. Bu sebeple onu açıklamaya çalışanlar da, onun daha iyi anlaşılmasına yarayacak her türlü bilgiden yararlanmışlar ve bundan sonra da yararlanmaya devam edeceklerdir. 

Bu anabilim dalı içerisinde “Tefsir Tarihi”, “Tefsir Usulü”, “Tefsir I-II-III-IV”, “Tefsir Metinleri I-II” “Kur’an’a Çağdaş Yaklaşımlar”, “Kur’an’ın Ana Konuları” ve “Kur’an Tercüme ve Teknikleri” dersleri lisans programlarında yer almaktadır. 

I. Tefsir Tarihi

Dersin İçeriği: Kur’an’ın Nüzul ve Metinleşme Süreci, Kur’an’ın tefsirine duyulan ihtiyaç, Tefsir ilminin kaynakları, Tefsir ilminin tedvini,Doğuşundan günümüze kadar Tefsir ilmi: Klasik ve çağdaş tefsir hareketleri

II. Tefsir Usulü

Dersin İçeriği: Kur’an’ın nüzulü ve metinleşme Süreci, Tefsir-te’vil kavramları (tefsirin tanımı ve niteliği), Delalet-mana farkı, Delaletleri bakımından Kur’an lafızları, Temel tefsir yöntemleri: Rivayet tefsiri ve Dirayet tefsiri, Kur’an’ın lafızlarına dair ilimler, Kur’an manalarına dair ilimler, Tarihi olgularla ilişkili Kur’an ilimleri, Kur’an’ı anlama ve yorumlamada yeni yaklaşımlar: Tarihselci yaklaşımlar ve Dilbilimsel yaklaşımlar (semantik, semiyotik, herméneutiq yaklaşımlar) 

III. Tefsir I

Dersin İçeriği: Tefsir ilmi ile ilgili kavramlar, Tefsir usulü kaynakları, Tefsir İlminin kaynakları, Tefsir çeşitleri: Rivayet tefsiri (Kur’an’ın Kur’an’la tefsiri, Hz. Peygamber’in tefsiri, Sahabe tefsiri, Tȃbiȗn tefsiri (Bu tefsir yöntemi, rivayet tefsirlerinden örnekler verilmek suretiyle ele alınacaktır.)) ve Dirayet tefsiri (Dilbilimsel tefsirler, Mezhebȋ tefsirler, Fıkhi Tefsirler, İşȃrȋ tefsirler, Felsefi tefsirler (Bu tefsir yöntemi, literatürdeki klasik ve modern tefsir örnekleri üzerinden ele alınacaktır)), Çağımızda tefsir çalışmaları: (ı) Batıda Kur’an Çalışmaları ve İslam Dünyasına Etkileri, (ıı) Modern Selefi Ekol ve Islah Projesi (ııı) Tecdȋd Düşüncesi, (ıv) Osmanlı Dönemi Tefsir Anlayışı, (v) Modern Türkiye’de Kur’an’a Yaklaşımlar 

IV. Tefsir II

Dersin İçeriği: Namaz Sureleri, İnşirah suresi, Zilzȃl suresi, Ali İmran suresi, Yasin suresi, Maide suresi, Ayetü’l-Kürsî’nin tefsir usulü metotlarına göre incelenmesini kapsamaktadır. 

V. Tefsir III

Dersin İçeriği: Tefsir okullarının ürünlerinden örnekler, Yorum yöntemlerinde yeni anlayışlar ve bunların örneklendirilmesi, Kur'an'dan seçilecek ulûhiyet, nübüvvet, kâinat ve insan konulu pasajlara dair örnek tefsir metinlerinin okunup analiz edilmesi. 

VI. Tefsir IV

Ders İçeriği: Bazı Müfessirler ve Eserleri: (ı) Mukatil b. Süleyman, Tefsiru Mukatil b. Süleyman, (ıı) Taberȋ, Cȃmi‘u’l-Beyȃn an Te’vȋli Ȃyi’l-Kur’an, (ııı) Maturidi, Te’vilatu Ehli’s-Sünne, (ıv) Beydavi, Envaru’t-Tenzil ve Esraru’t-Te’vil, (v) İbn Atiyye, Muharreru’l-Vecȋz, (vı) Ebu Hayyan el-Endelȗsȋ, Bahru’l-Muhȋt, (vıı) Kurtubȋ, el-Cȃmi‘ li-Ahkami’l-Kur’an, (vııı) Ebu’s-Suud, İrşadu Akli’s-Selim, (ıx) Reşid Rıza, Tefsiru’l-Menar, (x) İzzet Derveze, Tefsiru’l-Hadis, (xı) Tahir İbn Ȃşur, et-Tahrȋr ve’t-Tenvȋr, (xıı) Aişe Abdurrahman, et-Tefsiru’l-Beyani, (xııı) Muhammed Abid el-Cabiri, Fehmu’l-Kur’an 

VII. Tefsir Metinleri I

Ders İçeriği: Klasik tefsir eserlerinden 93-105. surelerin okutulması.

VIII. Tefsir Metinleri II 

Ders İçeriği: Modern tefsir eserlerinden 93-105. surelerin okutulması

IX. Kur’an’a Çağdaş Yaklaşımlar

Dersin İçeriği: Modernizm ve sonrası ortaya çıkan problemler Muhammed Abduh, Reşit Rıza, Emin el-Huli, Cemaladdin Afgani, Seyyid Kutub, Fazlur Rahman, Seyyid Huseyin Nasr, Mehmet Akif, Necip Fazıl, Nasr Hamid Ebu Zeyd, Nurettin Topcu gibi Çağdaş İslam düşünürlerinin fikirleri ışığında ele alınacaktır.

 X. Kur’an’ın Ana Konuları

Ders İçeriği: Ulûhiyet, Nübüvvet, Ahiret, İbadet ve Ahlakla ilgili ayetler bütünlük içinde ele alınacaktır. 

XI. Kur’an Tercüme ve Teknikleri 

Ders içeriği: Tercüme bilimi, tercüme kuramları, Arapça çeviri teknikleri, mevcut tercüme yöntemlerinin Kur’an tercümelerine uygulanması. Kur’ân’ın dil özellikleri, nazil olduğu toplumun sosyo-kültürel şartları, Kur’ân ayetlerinin kendi iç bütünlüğü